برندهای معتبر تولید‌کنندهٔ لوله‌های بدون‌درز در ایران

لوله‌های بدون‌درز (مانیسمان) نقش مهمی در پروژه‌های صنعتی، نفت و گاز، پتروشیمی و ساخت‌وساز دارند؛ چون به‌دلیل نبودن جوش در بدنه، مقاومت بالاتری در برابر فشار و خوردگی دارند و در خطوط لوله حساس یا انتقال سیالاتِ با فشار بالا استفاده می‌شوند. صنعت لوله‌سازی ایران با توجه به نیاز داخلی و تحریم‌ها طی دو دههٔ گذشته سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی انجام داده و چندین برند داخلی در زمینه تولید لوله‌های بدون‌درز به وجود آمده‌اند. این مقاله به معرفی چهار برند معتبر – کاوه (Kaveh Precision Tubes)، اهواز (Ahvaz Pipe Mills)، پاسارگاد (Pasargad Alloy Steel Complex) و ابهر (آسین ابهر) – می‌پردازد و ویژگی‌ها و نقش آنها در بازار ایران را بر اساس منابع بین‌المللی بررسی می‌کند.

وضعیت بازار لوله‌های بدون‌درز ایران

به گزارش مؤسسهٔ تحقیقاتی IMARC Group، ارزش بازار لوله و تیوب فولادی ایران در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۳۳٫۴ میلیون دلار بوده و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۳ به ۳۹۷٫۳۴ میلیون دلار برسد؛ نرخ رشد سالانهٔ مرکب در دورهٔ ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۳ حدود ۱٫۷۷٪ است . این گزارش تأکید می‌کند که پایداری بخش فولاد خام و افزایش ظرفیت تولید داخلی، تولیدکنندگان لوله و تیوب را قادر می‌سازد محصولات خود را با کیفیت پایدار و زمان تحویل قابل پیش‌بینی در اختیار صنایع نفت، گاز، ساخت‌وساز و انرژی قرار دهند . این روندها انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در کارخانجات جدید لوله‌های بدون‌درز فراهم کرده است.

شرکت کاوه – نخستین تولیدکنندهٔ لوله‌های دقیق بدون‌درز

شرکت Iranian Kaveh Precision Tubes (IKPT) در سال ۲۰۰۹ تأسیس شد و مدعی است که اولین تولیدکنندهٔ لوله‌های دقیق بدون‌درز در ایران است. وبگاه انگلیسی این شرکت تکرار می‌کند که IKPT “اولین تولیدکنندهٔ لوله‌های فولادی بدون‌درز دقیق” و “تولیدکننده و تأمین‌کنندهٔ لوله‌ها و تیوب‌های فولادی” است . اطلاعات موجود در سایت نشان می‌دهد که کاوه خطوط تولید مکانیزه و به‌روز دارد، سفارش‌ها را در سریع‌ترین زمان آماده می‌کند و واحد کنترل کیفیت مطابق استاندارد محصول فعالیت می‌کند . موقعیت این شرکت در مجتمع اداری الهیه تهران و کارخانه‌ای در شهر صنعتی کاوه (ساوه) است.

ویژگی‌ها و نقاط قوت:
• تمرکز بر لوله‌های دقیق: کاوه بر تولید لوله‌های دقیق (precision tubes) تمرکز دارد که نسبت به لوله‌های معمولی، دقت ابعادی و کیفیت سطحی بالاتری دارند. این محصولات در صنایع خودرو، ابزار دقیق و مبدل‌های حرارتی کاربرد دارند.
• خطوط تولید پیشرفته: سایت شرکت اشاره می‌کند که خطوط نورد گرم، پرس و کشش سرد مکانیزه دارد که امکان تولید انواع لوله‌های بدون‌درز با قطر و ضخامت مختلف را فراهم می‌کند .
• کنترل کیفیت: بخش «کیفیت» در صفحهٔ انگلیسی سایت، کنترل کیفیت محصول را بر اساس استانداردهای مربوطه تضمین می‌کند .

از آنجا که اطلاعات دقیق‌تری دربارهٔ ظرفیت تولید یا صادرات کاوه در منابع خارجی وجود ندارد، مشتریان باید برای کسب جزئیات بیشتر مثل استانداردهای مورد استفاده (ASTM A213، A179، DIN 2391 و غیره) و ظرفیت تولید سالانه با شرکت تماس بگیرند یا به کاتالوگ رسمی مراجعه کنند.

اهواز – تولیدکنندهٔ متنوع لوله‌های بدون‌درز و پوشش‌دار

شرکت Ahvaz Pipe Mills Co. (APM) که در دههٔ ۱۳۴۰ تأسیس شده است، یکی از شرکت‌های قدیمی تولید لوله در ایران است. پایگاه تخصصی Projectmaterials که یک سایت سوئیسی برای تامین مواد پروژه‌های صنعتی است، پروفایل این شرکت را تحلیل کرده و می‌نویسد: «Ahvaz Pipe Mills Co., based in Iran, specializes in the manufacturing of various types of pipes for industrial applications … این شرکت لوله‌هایی در مواد مختلف از جمله فولاد کربنی، فولاد زنگ‌نزن و فولاد آلیاژی تولید می‌کند و نیازهای صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، ساخت‌وساز و زیرساخت را پاسخ می‌دهد».

این منبع تأکید دارد که شرکت اهواز لوله‌هایی با اندازه‌ها و مشخصات متنوع تولید می‌کند – از قطرهای کوچک برای سیستم‌های آبیاری و تاسیسات گرفته تا قطرهای بزرگ برای پروژه‌های خطوط لوله.

‏Projectmaterials توضیح می‌دهد که اهواز سه دسته محصول عرضه می‌کند: ۱) لوله‌های بدون‌درز که برای خطوط انتقال فشار بالا و تجهیزات چاه نفت به‌دلیل مقاومت بالا استفاده می‌شوند؛ ۲) لوله‌های درزدار که با جوشکاری ورق یا کویل ساخته می‌شوند و در کاربردهای متنوعی عرضه می‌گردند؛ و ۳) لوله‌های پوشش‌دار که با پوشش‌هایی مانند اپوکسی چسبی (FBE)، پلی‌اتیلن سه‌لایه (3LPE) و پلی‌پروپیلن سه‌لایه (3LPP) برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی و دوام در شرایط سخت عرضه می‌شوند. این منبع نتیجه می‌گیرد که اهواز مجموعه‌ای جامع از لوله‌ها را برای پاسخ به نیازهای متنوع مشتریان ارائه می‌دهد.

ویژگی‌ها و نقاط قوت:
• تنوع محصول: تولید لوله‌های کربنی، فولاد آلیاژی و زنگ‌نزن در دو نوع بدون‌درز و درزدار امکان پاسخگویی به پروژه‌های مختلف را فراهم می‌کند.
• پوشش‌های ضدخوردگی: ارائهٔ لوله‌های پوشش‌دار با FBE، 3LPE و 3LPP باعث می‌شود محصولات اهواز برای خطوط انتقال نفت و گاز مناسب باشند.
• دامنهٔ اندازه: تولید از قطرهای کوچک تا بزرگ (برای پروژه‌های آبیاری و خطوط اصلی) مزیت رقابتی محسوب می‌شود.

برای خریداران، توجه به استانداردهایی که اهواز استفاده می‌کند (مثل API 5L برای لوله‌های انتقال، ASTM A106/A53 برای لوله‌های فشار بالا و پایین) و بررسی گواهینامه‌های کیفیت (ISO 9001، API Monogram) اهمیت دارد. همچنین باید از فروشندگان معتبر یا نمایندگان رسمی خرید کنند تا از اصالت محصول اطمینان حاصل شود.

پاسارگاد – مجتمع فولاد آلیاژی و سرمایه‌گذاری خصوصی

مجتمع Pasargad Alloy Steel Complex (PASCO) در شیراز یکی از پروژه‌های نسبتا جدید صنعت فولاد ایران است. پایگاه اطلاعاتی شرکت‌ها Datanyze که دفتر مرکزی آن در ایالات متحده است، در معرفی این شرکت بیان می‌کند که پاسارگاد یک شرکت کاملاً خصوصی است و «هدف آن تولید محصولات فولادی با کیفیت بالا مطابق بالاترین استانداردهای بین‌المللی است»؛ اجرای مرحلهٔ اول سرمایه‌گذاری آن در آوریل ۲۰۰۹ آغاز شده است . این گزارش، آدرس کارخانهٔ پاسارگاد را در کیلومتر ۶۸ جادهٔ شیراز–جهرم و سال تأسیس رسمی را ۲۰۱۲ ذکر می‌کند .

اگرچه گزارش داده‌های مالی (۵٫۲ میلیون دلار درآمد و ۴۶ کارمند) از این سایت بیشتر بر جنبه‌های شرکتی تمرکز دارد، اما می‌توان نتیجه گرفت که PASCO به‌عنوان یک شرکت خصوصی با سرمایه‌گذاری داخلی برای تولید فولاد نیمه‌پایدار و فرآورده‌های مشتق مانند لوله‌های بدون‌درز به وجود آمده است. منابع خبری خارجی – مثل گزارش‌های OECD و تحلیل‌های بازار – به کارخانۀ تولید لولهٔ بدون‌درز در این مجتمع اشاره کرده‌اند که شامل یک کارخانهٔ نورد لوله، واحد عملیات حرارتی و واحد آهک پزی است؛ بنابراین به نظر می‌رسد PASCO در تلاش است تا زنجیرهٔ تولید را از ذوب تا تولید لولهٔ بدون‌درز تکمیل کند.

ویژگی‌ها و نقاط قوت:
• مالکیت خصوصی و استانداردهای بین‌المللی: به گفتهٔ Datanyze، پاسارگاد با سرمایه‌گذاری خصوصی و با هدف تولید مطابق با استانداردهای جهانی فعالیت می‌کند .
• تمرکز بر فولاد آلیاژی: قرار گرفتن در گروه «مواد ساختمانی و تولیدی» و موقعیت مکانی در شیراز نشان می‌دهد که تولید فولاد آلیاژی برای صنایع نفت، گاز و ساختمانی در دستور کار است. انتظار می‌رود لوله‌های بدون‌درز این مجتمع از گریدهای آلیاژی (مانند A335) و کربنی (A106) تولید شوند.

ابهر – افزایش ظرفیت ملی با کارخانه‌ی جدید

در سال‌های اخیر، یکی از تحولات مهم صنعت لوله‌سازی ایران راه‌اندازی کارخانه‌ای بزرگ در شهرستان ابهر (استان زنجان) بوده است. بر اساس گزارش بازار IMARC Group، بهبود تولید داخلی و افزایش ظرفیت باعث شده است که تولیدکنندگان لوله و تیوب ایران بتوانند محصولات بیشتری با کیفیت پایدار عرضه کنند . هرچند گزارش، نام کارخانه‌ها را ذکر نمی‌کند، اخبار بین‌المللی (به‌ویژه در رسانه‌های منطقه‌ای) از افتتاح بزرگترین کارخانهٔ لولهٔ بدون‌درز ایران در ابهر در اوایل ۲۰۲۴ حکایت داشتند.

این کارخانه که به‌عنوان مجتمع فولاد و نورد آسین ابهر یا برند FOLASIN شناخته می‌شود، توسط بخش خصوصی تأسیس شده و گفته می‌شود که در زمینی به مساحت بیش از ۲۰ هکتار قرار دارد و انواع لوله‌های بدون‌درز به روش پِرس گرم تولید می‌کند. نبودِ منابع انگلیسی مستقل که جزئیات بیشتری ارائه دهند، محدودیت اصلی برای استناد است، اما می‌توان نتیجه گرفت که راه‌اندازی این کارخانه نقش مهمی در کاهش وابستگی ایران به واردات و افزایش توان صادراتی دارد.

ویژگی‌ها و نقاط قوت احتمالی:
• ظرفیت بالا و تکنولوژی جدید: بر اساس گزارش‌های خبری منطقه‌ای، کارخانهٔ ابهر از فناوری نورد گرم مدرن برای تولید لوله‌های قطر بزرگ استفاده می‌کند و می‌تواند نیازهای خطوط انتقال نفت و گاز را تأمین کند.
• اشتغال و توسعهٔ منطقه‌ای: این پروژه موجب ایجاد اشتغال محلی و توسعهٔ صنعتی در استان زنجان شده است و از این رو در رسانه‌ها به‌عنوان یک دستاورد اقتصادی مطرح می‌شود.

با توجه به کمبود داده‌های قابل دسترس در منابع انگلیسی دربارهٔ ظرفیت دقیق، استانداردهای تولید و عملکرد مالی این کارخانه، توصیه می‌شود خریداران و سرمایه‌گذاران به گزارش‌های رسمی یا تماس مستقیم با شرکت برای جزئیات فنی و تجاری مراجعه کنند.

مقایسه و عوامل موثر در انتخاب

برای پروژه‌های ساختمانی و صنعتی، انتخاب برند مناسب لوله‌های بدون‌درز به عوامل متعددی وابسته است. موارد زیر در تصمیم‌گیری برای خرید از هر یک از برندهای معرفی‌شده اهمیت دارند:

1. دامنهٔ تولید و تخصص: کاوه تمرکز ویژه‌ای بر لوله‌های دقیق دارد ، در حالی که اهواز سبد متنوع‌تری از لوله‌های بدون‌درز، درزدار و پوشش‌دار ارائه می‌کند. پاسارگاد نیز بر تولید فولاد آلیاژی با استانداردهای بین‌المللی تمرکز دارد .

2. کیفیت و استانداردها: بررسی گواهینامه‌های استاندارد (API، ASTM، ISO) و سامانهٔ کنترل کیفیت شرکت‌ها مهم است. سایت کاوه بر کنترل کیفیت محصول تاکید دارد و اهواز پوشش‌های ضدخوردگی متنوعی ارائه می‌کند.

3. ظرفیت و تحویل: میزان ظرفیت تولید و توانایی تحویل به موقع برای پروژه‌های بزرگ اهمیت دارد. اطلاعات دربارهٔ ظرفیت کاوه و پاسارگاد محدود است و باید به صورت مستقیم بررسی شود.

4. پوشش و خدمات پس از فروش: در پروژه‌های خطوط لوله، انتخاب لولهٔ پوشش‌دار (FBE، 3LPE، 3LPP) یا بدون پوشش با توجه به شرایط محیطی اهمیت دارد. اهواز در این بخش مزیت رقابتی دارد.

5. مکان و دسترسی: نزدیکی کارخانه به پروژه می‌تواند هزینهٔ حمل و نقل را کاهش دهد. کاوه در ساوه، اهواز در خوزستان، پاسارگاد در شیراز و ابهر در استان زنجان واقع شده‌اند.

6. وضعیت بازار و تولید داخلی: بهبود تولید فولاد در ایران و افزایش ظرفیت داخلی باعث شده است که خرید از برندهای داخلی برای پروژه‌های بزرگ اقتصادی‌تر شود .

نتیجه‌گیری

تولید لوله‌های بدون‌درز در ایران با ظهور چند برند خصوصی و دولتی توسعه یافته است. کاوه به‌عنوان اولین تولیدکنندهٔ لوله‌های دقیق بدون‌درز در کشور شناخته می‌شود و از خطوط مکانیزه و کنترل کیفیت برای تولید لوله‌های دقیق استفاده می‌کند . اهواز با سابقه‌ای طولانی، طیف گسترده‌ای از لوله‌های بدون‌درز، درزدار و پوشش‌دار تولید می‌کند و مشتریان متنوعی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی دارد. پاسارگاد به‌عنوان یک شرکت خصوصی در شیراز فعالیت می‌کند و هدف آن تولید فولاد و لوله‌های با کیفیت با استانداردهای جهانی است . ابهر نیز با راه‌اندازی کارخانه‌ی بزرگ جدید، ظرفیت تولید لوله‌های بدون‌درز در ایران را افزایش داده است؛ هرچند اطلاعات دقیق آن در منابع بین‌المللی محدود است و نیاز به بررسی بیشتر دارد .

با توجه به رشد آرام اما پایدار بازار لوله‌های فولادی ایران و تلاش برای خودکفایی، انتظار می‌رود این برندها نقش کلیدی در تامین نیازهای داخلی و حتی صادرات لوله‌های بدون‌درز به بازارهای منطقه‌ای داشته باشند. خریداران باید در کنار بررسی قیمت، به استانداردهای کیفی، تنوع محصولات و خدمات پس از فروش توجه کنند و در صورت نیاز از مشاورهٔ فنی و تست‌های کارگاهی بهره بگیرند.

جهت کسب اطلاعات و ثبت سفارش با نگاه کمپانی تماس بگیرید.